Cá Koi Và Ý Nghĩa Phong Thuỷ Của Mỹ Thuật Sài Gòn

Người Nhật gọi là cá chép Nishikigoi – cá chép có hoa văn như vải thổ cẩm (Bắt nguồn từ 1 thị trấn ở tỉnh Ichi Nhật Bản. Ngôi làng nổi tiếng với nghề dệt vải có hoa văn đặc biệt).

Các nhà lai tạo Nhật Bản chính là người đầu tiên đặt nền móng cho kỹ thuật lai tạo từ cá chép vàng biến thể thành các giống cá Koi hoa văn khác nhau. Bản chất các loại cá Koi được thuần hòa từ cá chép vàng, nuôi như cá cảnh Nhật Bản. Ban đầu cá Koi được gọi là Nishikigoi (cá chép nhiều màu sắc) đến thế kỷ 19 mới có thêm từ Koi. Tiếng Nhật nghĩa là cá chép – từ đồng âm khác nghĩa là tình yêu, yêu mến.

• Tên khoa học: Cyprinus carpio.
• Tên tiếng Nhật: Nishikigoi.

Năm 1914: để tôn vinh Hoàng tử Hirohito, Nhật Bản đã tổ chức triển lãm cá chép Koi đầu tiên tại Tokyo và đảo Niigata. Từ đây mở ra thời kỳ hoàng kim cho cá Koi Nhật Bản, được mua bán, nhân giống rộng rãi.

Năm 1950: Nhật Bản cử chuyên gia sang Trung tâm Khoa học Kỹ thuật thuộc khoa Sinh vật trường Đại học Chicago và khoa Hóa lý thuộc Viện nghiên cứu lllnois, Hoa Kỳ học kỹ thuật lai tạo.

Phong thuỷ cá Koi

Nhắc đến Koi nhiều màu sắc sẽ liên tưởng ngay đến người Nhật với các giải đấu lớn: All Japan Show tổ chức định kì hàng năm (được xem như giải nobel của cá Koi), Champion Koi… nhằm tôn vinh các em Koi xuất sắc tại Nhật.

Cá Koi của Nhật thuộc loại xuất sắc, đắt giá, nổi tiếng nhất thế giới. Biểu tượng cho văn hóa, lịch sử dân tộc người Nhật nên họ tự đặt ra các quy ước về tên gọi, màu sắc, chủng loại. Được cả thế giới tuân thủ, lấy làm tiêu chuẩn.

1. Các loại cá Koi được nhiều người chơi

a. Cá Koi được chia làm 2 loại: Koi chuẩn (nhiều người chơi nhất) và Koi bướm:

Koi chuẩn: Giống cá chép nguyên thủy nhưng được pha trộn nhiều màu sắc. Tỉ lệ hoa văn sắp xếp có mục đích (khi chọn giống lai tạo) nên nhìn từ trên xuống, dọc theo sống lưng thấy sự đối xứng, hài hòa. Thích hợp làm cá cảnh, nuôi ở các ao hồ nhân tạo tiểu cảnh, sân vườn.

Koi bướm: Được lai tạo từ năm 1980. Còn được gọi là “cá chép vây dài”, “cá chép rồng”. Khác với cá nguyên thủy. Vi, vây, đuôi dài, khi bơi uyển chuyển. Phù hợp nuôi ở ao, hồ kiếng.

Bài viết này chỉ giới thiệu về cá chép Koi chuẩn – loại cá Koi đẹp được ưa chuộng nhất hiện nay.

• Koi Kohaku
• Cá Koi Ogon
• Cá Koi Showa (Showa sanshoku)
• Cá Koi Tancho
• Cá Koi Bekko
• Cá Koi Doitsu
• Cá Koi Ginrin
• Cá Koi Goshiki
• Cá Koi Benigoi (Tmud pond)
• Cá Koi Asagi
• Cá Koi Goromo
• Cá Koi Platinum
• Cá Koi Shusui
• Cá Koi Taisho Sanke
• Cá Koi Utsurimono (Hikariutsuri / Hikari Utsurimono)
• Cá Koi Chagoi
• Cá Koi KikoKryu
• Cá Koi Kawarimono
• Cá Koi Karashi
• Cá Koi Kujaku
• Koi Matsuba
• Koi Ochiba

2. Ứng dụng và ý nghĩa phong thủy của cá Koi

a. Ý nghĩa phong thủy

Ý nghĩa biểu tượng: Cá Koi có sức sống mạnh mẽ, tràn đầy sức sống với khả năng bơi ngược dòng nước, thậm chí di chuyển ngược dòng. Là biểu tượng tâm linh, văn hóa, lịch sử dân tộc của đất nước. Đại diện cho:

• Sự thành công
• Tuổi thọ
• Lòng can đảm
• Tham vọng
• Sự kiên trì

Lưu ý: Nhiều ý nghĩa tượng trưng bắt nguồn từ truyền thuyết của Trung Quốc về Cổng Rồng. Trong đó có 1 con cá bơi ngược dòng, qua thác nước, vượt các chướng ngại vật để lên đỉnh núi “cổng Rồng”. Nên nó là sinh vật tốt lành nhất văn hóa Trung Quốc.

b. Ý nghĩa màu sắc: Mỗi màu sắc biểu thị cho một khía cạnh trong cuộc sống. Đại diện cho các cung Kim – Thủy – Hỏa – Mộc – Thổ trong thuyết Ngũ Hành. Ví dụ:

• Koi đen (kumonryu): 1 biến thể thân màu trắng và các đốm đen, 1 biến thể thân màu đen. Tượng trưng cho sự thay đổi và biến đổi trong cuộc sống.
• Koi bạc Ogon: tượng trưng cho sự thành công trong kinh doanh, sự giàu có, xa hoa.
• Kuchibeni màu trắng và đỏ ớt: Đại diện cho tình yêu, mối quan hệ lâu dài.
• Koi vàng Yamabuki: Tiền tài, danh vọng

c. Ý nghĩa trong Âm Dương: Biểu tượng âm dương là đại diện của cá Koi đực và cái. 2 mắt cá quan sát liên tục chính là biểu tượng của con mắt âm dương. Nên 1 cặp cá Koi được xem như 1 cuộc hôn nhân hạnh phúc.

Phong thuỷ cá Koi

d. Ý nghĩa hài hòa và hạnh phúc: Âm dương hoàn thiện lẫn nhau tạo ra sự cân bằng hoàn hảo. Sản sinh tiêu cực và tích cực của năng lượng, đó là quy luật sức sống của mọi thứ trên trái đất.

e. Ý nghĩa thu hút sự thịnh vượng: Hình ảnh Koi quấy nước được miêu tả trong các bức tranh vẽ, tượng nghệ thuật điêu khắc. Thu hút sự phong phú, tốt lành cho gia đình và chủ nhân.

Với Người Nhật Bản, mỗi dòng cá chép Koi mang 1 ý nghĩa khác nhau. Tancho ví như “Quốc Kỳ sống” của người Nhật, “một chấm đỏ trên cánh đồng tuyết trắng”. Koi Yamabuki thể hiện sự thịnh vượng, phồn vinh. Koi Ginrin tượng trưng cho xa hoa, tiền bạc.

f. Ứng dụng của cá Koi Nhật trong thực tế

Giá trị tinh thần: Là người bạn tâm giao, giúp người nuôi tĩnh tâm, suy nghĩ, nhìn nhận lại những gì xảy ra trong cuộc sống. 1 người nuôi Koi cũng như 1 mẹ nuôi con, mẹ cũng cần trưởng thành, chiêm nghiệm để dạy con những điều đúng đắn. Mang lại sức mạnh, ý nghĩa tinh thần to lớn.

Giá trị vật chất: Giá trịnh kinh tế rất lớn. Chú cá chép Nhật Bản đắt nhất thế giới trị giá 42 tỉ. Có nhiều chú cá Koi giá từ vài chục đến vài trăm triệu. Nếu chọn được giống Koi tốt thì sau 1, 2 năm người nuôi có thể thu lại số tiền lớn. Sở hữu Koi đẹp, Koi hiếm mang đấu giá, tham dự các cuộc thi lợi nhuận cao hơn rất nhiều.

Koi rất phổ biến trong văn hóa Châu Á: Trung Quốc, Nhật Bản…Mang ý nghĩa linh thiêng, biểu tượng văn hóa. Nhiều tác phẩm hội họa, điêu khắc, tiểu cảnh, non bộ về cá Koi...tạo nên 1 lĩnh vực nghệ thuật về Koi phong phú.

Tác giả: Hoàng Quý Ba